Sabtu, 19 Agustus 2023

RENUNGAN ROMA 11: 1-2a, 29-32, TAHAMAULIATEHON MA ASI NI ROHA NI DEBATA

 

TAHAMAULIATEHON MA ASI NI ROHA NI DEBATA

 

Horas ma di hita. Selamat Ari Minggu XI dung Trinitatis (20 Agustus 2023). Las ma rohanta marsomba tu Tuhanta, mamuji pasangaphon goarNa, huhut tumangihon hataNa sihangoluhononta. Disoarahon hata ni Debata do tu hita sadarion,na dienet sian Surat ni Apostel Paulus tu huria Rom 11: 1-2a, 29-32, asa tahamauliatehon asi ni roha ni Debata na sahat tu hita dohot tu sude angka bangso na di portibion.

1. ALA ASI NI ROHA NI DEBATA DO UMBAHEN SAHAT HALUAON TU SUDE BANGSO.

Di bindu 10 Surat Rom on ditaringoti si Paulus do taringot tu hamagoan ni halak Istael ala so porsea di Barita Na uli i ima hata ni Debata. Ndada mamungka sian tingki ni Jesus be masa panulahon ni halak Israel di barita na uli i, alai sian mulai ni pamilliton ni Debata tu bangso i, nunga manigor tarida pangalaho nasida songon bangso na tangkang roha, ndang pangoloi di panogunoguon ni Debata. Sai dilaosi nasida do patik dohot uhum ni Debata. Alai agia pe songon i sai diplambas Debata do rohaNa maradophon bangso i. Dianju do bangsoNa i, anggiat marhamubaon. Dipangido roha ni Debata nian asa holan sasada Debata Jahowa sioloan jala sisombaon nasida huhut sihatindanghonon nasida di ngolu siganup ari, alai gabe angka debata sileban do disomba, i ma debata ni angka bangso na humaliang nasida. Ditoguogu do nasida asa marparange songon bangso ni Debata, alai angka hajahaton, hageduhon, na so uhum dohot pangarupaon do na masa di tongatonga nasida. Di suru Debata angka panurirang laho paingothon nasida, alai ndang ditangihon nasida angka panurirang i. Gariada torop do angka panurirang dibunu nasida.Sipata songon na mandele do angka panurirang i mamereng pangalaho nasida. Isarana panurirang Elia, mandele do ibana mandok tu Debata na sadasada ibana na ma tading na porsea tu Debata Jahowa (1 Raja 19: 10-18). Alai didok Debata ma tu ibana adong do pe pasipasi na tading pitu ribu halak nari na marsihohot marsomba tu Jahowa

na so marsomba tu Debata Baal. Dibereng angka panurirang do na so hea hibul bangso i pintor diadopan ni Debata. Didok panurirang Amos do, disege Debata do bangso i songon na marsege eme di anduri, asa tading eme na porngis i, alai diambolonghon ma eme na lapung (Amos 9:8-10). Jadi nang pe sian parbangsoon nunga manimbil nasida, alai sai adong do na tading di tongatonga ni bangso i na marsihohot di haporseaonna. Ala ni pangalaosion ni bangso i di padannasida tu Debata ujungna secara parbangsoon hona uhum ni Debata do nasida. Mulai ma i sian na bola dua harajaon i dung salpu raja Salomo, i ma harajaon utara 10 marga na mamboanhon goar Israel dohot harajaon Selatan dua marga, na mamboanhon goar Juda(Jehuda). Harajaon si sampulu marga i lam dao do sian Debata Jahowa. Hona uhum ni Debata ma si sampulu marga i

di taon 722 seb.M, marhite na tarbuang tu tongatonga ni harajaon Assur. Sian mulai ima mago si sampulu marga i sian sejarah ni halak Israel. Sanga martahan dua marga nari i ma marga Juda dohot Benjamin na boi torus marrajahon pinompar ni si David, mamboanhon goar harajaon Juda (Jehuda). Alai harajaon on pe tongtong do hona uhum ni Debata ala so hibul roha nasida pangoloi di Debata Jahowa. Gabe tarbuang do nasida tu harajaon Babel taon 596 seb.M jala malekse ma huta Jerusalem dohot bagas joro na jongjong disi. Disuru Raja Kores, raja ni harajaon Persia pe nasida muse mulak tu Jerusalem paulihon huta dohot bagas joro i, alai ndang adong be anggo harajaon Jehuda. Ai digomgoman ni harajaon Persia na ma nasida. Parugamoon na ma dipature nasida i ma Agama Jahudi, na berpusat di bagas joro Jerusalem na pinature nasida muse dung dileksehon halak Babel. Songon i ma margantiganti harajaon portibion manggomgomi nasida. Dung harajaon Persia, ro ma muse harajao Yunani sian Eropa. Parpudi i ma harajaon Roma sian Eropa. Harajaon i ma na manggomgomi halak Jahudi di tingki ni Jesus. Alai manang harajaon dia pe na manggomgomi nasida sai dilehon do habebason tu nasida laho mangaradoti parugamoon nasida, ima agama Yahudi. Songon na tarida di tingki ni Jesus ditulak bangso Jahudi i do haroro ni Jesus, jala pola diparsilanghon. Secara uhum parugamoon Jahudi do nasida na manulak Jesus i marhite haputusan ni Rapot Godang. Ala diangkui harajaon Rom do badan keagamaan nasida i, gabe didalanhon pamarenta Rom do haputusan ni agama nasida i, na mandabu uhum hamatean tu Jesus marhite na diparsilanghon. Hona uhum ni Debata do bangso Jahudi siala i,i ma marhite na dipaserak Debata muse nasida tu sandok portibi on. Dileksehon harajaon Rom ma Jerusalem dohot bagas joro na dipauli nasida muse disi. Jadi songon na nidok ni apostel Paulus secara parbangsoon dohot harajaon nunga diagohon Debata nasida, alai adong do pasipasi sian totongatonga nasida i ma na porsea di Jesus, na gabe siihuthon Jesus tarmasuk ma i si Paulus, dohot angka apostel na gabe parbarita nauli tu tongatonga ni angka bangso na so Jahudi. Marhite nasida sahat ma barita na uli i tu angka bangso, na ginoaran ni halak Jahudi sipelebegu. Ala ni panulahon ni bangso Jahudi di asi ni roha ni Debata di bagasan Jesus gabe ungkap ma asi ni roha ni Debata i ma haluaon i tu angka bangso na di portibion, tarmasuk tu tongatonga ni hita bangso Batak. Tubu ma bangso ni Debata na imbaru, i ma halak Kristen manang huria i. Alai tongtong taingot songon na nidok ni apostel Paulus, ndang adong bangso manang huria na dipalua secara massal. Pingkiran taringot tu bangso na pinillit ni Debata ndang tarpartahanhon hita be i di bagasan Jesus. Hubungan tu Debata hubungan pribadi do i. Ingkon ganup do pasahathon roha dohot ngoluna sandiri tu Debata. Di bagasan Jesus ndang dijou Debata jolma secara parbangsoon manang secara massal, alai marsasahalak do Ndang dipalua Debata hita jolma ala ni warga ni sada bangso, sada keluarga, manang sada huria. Alai na dipalua do ganup halak ala haporseaonna be, i ma na pasahathon hibul ngoluna secara pribadi tu Debata. Ala ni i do didok si Paulus, na dipintori do hita ala ni haporseaonta be, ndada ala ni naung bangso ni Debata hita, manang ala ni naung ruas ni huria ni Jesus Kristus hita.

2. TAHAMAULIATEHON MA ASI NI ROHA NI DEBATA.

Jadi nuaeng di naung sahat tu hita asi ni roha ni Debata siala panulahion ni bangso Jahudi di asi ni roha ni Debata, tama do hita manghamaulustehon i tu Debata. Songon dia do hita manghamauliatehon asi ni roha ni Debata naung sahat tu hita? Domu tuson, ingkon tongtong do hita marsiajar sian sikap dohot pangalaho ni halak Jahudi i. Ndang dihamauliatehon nasida asi ni roha ni Debata na tu nasida. Madabu do nasida tu roha portibion. Dihaginjanghon nasida do pamilliton ni Debata na tu nasida, gabe ndang adong roha mauliate di nasida. Ndang dipatuduhon nasida holong ni roha dohot asi ni roha ni Debata di nasida marhite haunduhon dohot pangoloion nasida di Debata. Ndang tiruan nasida di parange, sikap dohot haporseaon tu Debata Jahowa. Gariada gabe nasida do tarela tu haporseaon dohot parrohaon ni angka bangso na humaliang nasida i. Ala ni i do gabe diagohon Debata nasida, diambolonghon Debata nasida secara parbangsoon nang pe secara pribadi-pribadi adong do sian nasida na porsea di Jesus Kristus. Jadi manghamauliatehon asi ni roha ni Debata ndang sae holan marhite na patuduhon haburjuonta mangihuthon aturan ni parhuriaon, isara ni parmingguon dohot angka seremoni-seremoni na pinatupa ni huria, alai ingkon sahat do tu na manghangoluhon haporseaon, marhite na mangulahon tri tugas panggilan ni hita halak kristen dohot tu huria i, i ma mangaradoti parsaoran (koinonia), manghatindangkon na tahaporseai i di ngolunta,i ma mambaritahon na tahoprseai i marhite hata nang pambahenan ( marturia), dohot mangulahon ulaon parasi ni rohaon ( diakonia) tu dongan jolma dohot.lingk. Betak beha do hita cenderung holan mangulahon persekutuan sambing do pe marhite angka ibadah songon na niulahon ni halak Israel/Jahudi na jolo, alai ndang adong panindangion mambaritahon barita na uli i tu halak na humaliang marhite parange denggan dohot mangulahon asi ni roha marhite na manghaholongi dongan jolma songon diri niba sandiri. Sadalan do tugas panggilan na tolu i jala masirainrainan. Molo niabaihon sada na mangabaihon sasudena do.

3. TABOAN MA ASI NI ROHA I TU HALAK NA ASING TARMASUK TU HALAK ISRAEL NA MANULAK ASI NI ROHA NI DEBATA. Sada missi siulahonon ni halak Israel nian i ma manghatindanghon haporseaon di Debata Jahowa i tu angka bangso na humaliang marhite sikap dohot parange, asa dohot angka bangso na so Israel porsea di Debata Jahowa. Alai songon naung pinatorang di ginjang i ndang diulahon nasida i, ala na so pangoloi nasida di naung nipadanhon nasida tu Debata. Di patangkang nasida do rohana. Ala ni hatangkangon ni roha nasida i do umbahen na hona uhum ni Debata nasida. Sahat ro di na langsung Debata tuat sian banua ginjang marhite Jesus Kristus dipatangkang nasida do rohana. Alai nang pe dipatangkang nasida rohana, ndang boi sundat sangkap ni Debata paluahon angka bangso na diportibion sian uhum ala dosa i. Ai ala na so pangoloi i do halak Jahudi di Debata gabe sahat haluaon na pinatupaNa di bagasan Jesus tu angka bangso na so Jahudi. Alai ingkon ganup do angka naung manjalo asi ni roha i mangulahon asi ni roha i tu ganup halak na so pangoloi do pe di Debata, tarmasuk tu halak Jahudi na so pangoloi be nuaeng, songon dalanna manghamauliatehon asi ni roha n Debata naung sahat tu nasida be. Nunga sarupa hadirion ni jolma di adopan ni Debata Jahudi dohot na so Jahudi. Ingkon sude do mangasahon aasi ni roha ni Debata di bagasan Kristus. Ndang mardia imbar be Jahudi dohot na so Jahudi di kesempatan laho mandapot haluaon i. Saluhut do ingkon marojahan di haporseaon tu Jesus sambing. Alani tugas ni halak Kristen dohot huria i do mambaritahon haluaon tu halak Jahudi. Ndang tarbahen nasida mangasahon hajongjonganna songon bangso na pinillit ni Debata. Molo tung pe hea bangso Israel dipillit Debata gabe bangsona, tujuan ni Debata disi asa pangkeon ni Debata do bangso i pasauthon sangkap haluaon ni Debata tu angka bangso. Alai ndang diulahon nasida songon i, ndang pangoloi nasida di Debata.Alai nang pe so pangoloi nasida ndang boi sundat manang gagal sangkap ni Debata. Justeru gabe dalan do panulahon nasida i dipangke Denata pasauthon sangkap haluaon i tu saluhut bangso, atik pe ingkon partanggung-jawabhonon ni halak Jahudi do pangalahona i di adopan ni Debata.

___________________

Rom 11:1-2, 29-32

1 Asa hudok ma: Tung dibolongkon Debata do bangsoNa? Dao ma i! Ai halak Israel do nang ahu, pinompar ni si Abraham, marga Benjamin.

2a Nda tung dibolongkon Debata bangsoNa, naung tinandaNa hian. ...

29 Ai ndang dipatait Debata angka silehonlehonNa nang panjouonNa i.

30 Ai najolo ndang sioloi Debata hamu (sipelebegu), gabe dapotan asi ni roha hamu anggo nuaeng, hinorhon ni na so mangoloi i nasida (Israel).

31 Songon i ma nasida: Ndang pangoloi nasida saonari; anggiat siasian nang nasida musengani, hinorhon ni asi ni roha na tu hamu i.

32 Ai naung dipasahat Debata do saluhutna tu roha na so mangoloi, asa asianna muse saluhutna.

 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar