PANGALAHO
NI JAMITA DI PARMINGGUON MANANG PARTANGIANGAN
Jamita do pusupusu ni nasa
parmingguon dohot partangiangan di huria, ima na pasahathon hata ni Debata
marojahan di turpuk Evangelium. Evangelium marlapatan barita na uli. Di hata
Indonesia didok “Injil”. Didok jamita i turpuk evangelium, ala dimulana i holan sian buku evangelium na opat i ( Mateus,
Markus, Lukas, Johannes) do dienet turpuk jamita, ala disi do langsung dibaritahon
taringot tu barita pangulaon ni Jesus di portibi on. Sude na niula ni Jesus i
barita na uli do i dihajolmaon, ai na papatarhon holong ni roha ni Debata di
hita jolma pardosa do Ibana di tongatonga ni hajolmaon, ima paluahon jolma sian
gomgoman ni dosa. Alai anggo nuaeng nunga sian sude Buku Na Badia i, dienet na
gabe jamita evangelium, ala sude do Buku Na Badia i hapataran ni Hata ni Debata.
Molo didok Hata ni Debata, ndang na
ingkon sude isi ni Bibel i ayat demi ayat na langsung dihatahon Debata. Hata ni
Debata boi do i dipasahat marhite panindangion ni na porsea taringot tu na
binahen ni Debata, boi marrumang barita parngoluon ni angka na porsea manang
angka na poso ni Debata, boi marhite lumbalumba ni Debata, boi marrumang pinsangpinsang ni Debata, manang angka na
marrumang bagabaga manang janji ni Debata, dohot angka na asing. Alai adong do
i tutu na langsung dihatahon Debata marhite angka naposona manang angka
panurirang.
Asing ni Evangelium, adong do pe turpuk na asing di parmingguon na
digoari Epistel. Epistel lapatanna Surat Tongosan, i ma angka surat tongosan ni
angka apostel tu angka huria na parjolo i laho manogunogu angka halak Kristen na
parjolo i manghangoluhon na diajarhon ni Jesus, dohot patoguhon haporseaon
nasida di Debata Sitolusada. Dimulana holan angka na marrumang surat ni apostel
na di Padan Na Imbaru i do na dipamasuk tu horong epistel, i ma mulai sian
Ulaon ni Apostel sahat tu Pangungkapon. Alai anggo nuaeng nunga tong boi dienet
sian sude Buku Na Badia i, hombar tu parsagina mangihuthon kalender parhuria
on. Dijamitahon paragenda do dimulana i turpuk Epistel di parmingguon. Alai
anggo nuaeng ndang pola be dijamitahon, sungkup ma dijahahon, jala na parpudion,
gabe dijaha ma marsorinsorin (responsoria) rap dohot ruas ni huria i.
Asing do pangalaho ni jamita sian
lesing (pidato), ceramah, kuliah manang angka hata sipaingot. Molo lesing,
ceramah, kuliah manang hata sipaingot, sai marojahan di pingkiran, ilmu manang
parbinotoanna do halak pasahathon i. Alai anggo jamita na pasahathon hata ni
Debata do marojahan di Buku Na Badia i. Jadi Debata do na manghatai marhite
parjamita i. Ala ni i do ndang boi sembarangan halak na boi marjamita di
parmingguan dohot partangiangan, nang pe
adong na mangarajumi naung timbo parbitotoanna taringot tu Hata ni Debata. Molo
di HKBP, holan angka partohonan do na boi marjamita ima pandita, guru huria,
bibelvrou, diakones, evangelis dohot sintua. Nasida ma naung dipasupasu ni
Debata marhite tohonanna (tahbisan )
laho manjamitahon hata ni Debata. Memang
dung torop nuaeng angka pandita di HKBP, gabe jotjotan angka pandita nama
berengon na marjamita tarlumobi di parmingguon. Alai manang ise pe na marjamita
i ingkon sadar do ibana, na pasahathon hata ni Debata do ibana tu angka ruas ni
huria, ndang na naeng manghatahon hata ni jolma. Dipangke Debata do pamangan ni
parjamita i dohot sude ngoluna laho manghatahon hata ni Debata. Na marlapatan
do i, parjamita i pe ingkon dihangoluhon do jamita na jinamitahonna. Ingkon
saurdot do jamitana dohot parngoluonna, asa unang targasip halak di jamitana.
“Jamita na i do ngoluna, jala ngoluna i do jamitana”, ninna sahalak na hea
mangajarhon parbinotoan taringot tu parjamitaon di Singkola Tinggi Theologia. I
do umbahen ndang boi neang roha ni parjamita di jamita na jinamitahonna, ai
ingkon partanggung-jawabhononna do i tu Debata nampuna hata i.
Jadi ndang boi holan hamaloon pangasahonon
ni parjamita laho marjamita. Ingkon tangkas do pahusorhusoronna turpuk hata ni
Debata sijamitahononna, marhite pangaradeoon. Di pangaradeonna i, ndang boi
holan na dibagasan roha dohot pingkiranna sihatahononna. Ingkon sungkunonna do
marhite pangaradeon i Debata nampuna hata i, aha ma na ringkot sihatahononna
marhite turpuk i. Di pangaradeon i ndang boi holan na manjaha buku manang angka
tulisan na mardomu tu turpuk i ibana, alai ingkon jahaonna do nang situasi ni
angka na naeng mambege jamita i. Jadi paradehon jamita ndang sae holan manjaha
buku di meja, alai ingkon mamereng do tu lapangan, ima konteks parngoluon ni
sijamitaanna. Dohot jempek dohonon, pangaradeon do sada kunci ni parjamitaon.
Marhite pangradeon i do Tondi Porbadia manuturi ibana taringot tu
sijamitahononna.
Sude do jamita ingkon marojahan
di Jesus Kristus, i ma ulaon, holong ni roha, sitaonon, silang, hamamate dohot
hahaheon ni Jesus. Sada hasadaon do i di
ulaon-Na na paluahon jolma. Silang ima simbol ni sude sitaonon ni Jesus na
marhapatean tu hamamate-Na. Alai dihamonangkon Ibana do sude sitaonon i,
marhite haheheon-Na sian na mate. Jadi di jamita ingkon boi do dihilala angka
na porsea di Jesus, na dohot do nasida rade marsitaonon ala ni hasintongan
dohot ala ni na mangihuthon Jesus. Jadi ndang holan na managam angka na tabo,
na tonggi, ngolu na sonang, hamoraon, manang hasukseson di parngoluon na di portibion na hinirim sian na mangihuthon
Jesus i. Isi ni jamita ingkon sai boi do mangarahon angka na umbegesa
mangantusi ragam ni angka haporsuhon dohot
sitaonon siboluson ni angka na porsea di portibion, alai marhite angka jamita
na bingena boi dihabengethon ala nunga
jumolo Jesus manghamonangkonsa.Jala molo boi pe dapotsa na tabo, na tonggi
dohot keberhasilan di parngoluon on, ingkon boi ma auhononna, ndada ala ni
hagogoon manang jinou ni tuana umbahen dapotsa i, alai ala ni pasupasu ni Tuhan
i do, gabe sai taronjar ma rohana tongtong manghamauliatehon i tu Debata. Sian dia pe jamita i, nang pe i sian Padan Na
Robi, ingkon boi do mamboan na jinamitaanna sahat tu Jesus Kristus. Ala ni do
di jamita, ndang secara hurufiah angka ayat i dipatorang, ingkon boi do bagas
dihali konteks ni angkat ayat ni turpuk i, gabe boi ma diujungna tarida
pardomuan ni turpuk i tu ngolu ni Jesus
Kristus. Di son do maolna na marjamita i. Ala ni i do porlu pangaredeon na
tangkas.
Di tingki na parpudi on, nunga
ragam cara ni angka parjamita laho manait roha ni angka na umbegesa. Adong ma
deba masialusan dohot ruas na umbegesa. Cara on mungkin na nipengaruhan ni
angka parjamita kharismatis ma, na jotjot angka na umbegesa mangalusi jamita ni
parjamita dohot hata “amen”, molo songon na hona dihilala jamita i tu rohana. Anggo na saleleng on
ndang somal na songon i di na tumangihon jamita di parmingguan. Molo hona pe tu
rohana jamita i, di bagasan rohana do i diauhon. Nunga adong deba parjamita na mangajak ruas
i marende, ia so i parjamita i sandiri marende. Angka cara na songon porlu do ra dikaji, asa
adong keseragaman ni parjamitaon di HKBP.
Torop do nang angka parjamita na
mangalului angka carita na manarik songon illustrasi, asa ummura jamita i diantusi, manang asa boi mengkel angka halak na umbegesa. Memang torop do ruas ni huria i nuaeng on na manghalomohon parjamita
na boi mambahen mengkel ruas ni huria i. Dianggap ma angka pandita na malo
marjamita, molo boi mambahen ruas ni huria mengkelengkel di na mambege jamita
i. Ala ni na adong anggapan na songon i,
torop ma angka pandita sai marusaha mambahen ruas i mengkel, asa las roha ni ruas i marnida ibana. Alai adong do na mandok
carita na boi mambahen ruas i mengkel, hira bungabunga ni jamita i sambing do
i. Mungkin torop do halak na tartait rohana tu bungabunga i, jala ima na
diingot sian jamita i. Alai songon pangalaho ni bungabunga na mura malos,
songon i ma muse murana malos jala mago
isi ni jamita i sian rohana. Ndang
na mandok sala ma na boi mengkel di na mambege jamita, alai na hurang denggan didok roha, ima molo gumodang jamita i dibumbui dohot humor, gabe holan na
mengkel ma na umbegesa. Boi ma parjamita i dibereng hira pelawak sambing,
manang hira “standing up komedi”. Jadi kecenderungan na songon on pe porlu do ra
dijamothon, ai gabe boi ma ndang na naeng mambege hata ni Debata be halak di jamita i,
alai naeng mambege angka lawak na mambahen mengkel nama. (pdt msm panjaitan mth)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar