Jumat, 24 April 2020

PANGALAHO NI JAMITA DI PARMINGGUON MANANG PARTANGIANGAN

PANGALAHO NI JAMITA DI PARMINGGUON MANANG  PARTANGIANGAN
                                                  
    Jamita do pusupusu ni nasa parmingguon dohot partangiangan di huria, ima na pasahathon hata ni Debata marojahan di turpuk Evangelium. Evangelium marlapatan barita na uli. Di hata Indonesia didok “Injil”. Didok jamita i turpuk evangelium, ala dimulana i  holan sian buku evangelium na opat i ( Mateus, Markus, Lukas, Johannes) do dienet turpuk jamita, ala disi do langsung dibaritahon taringot tu barita pangulaon ni Jesus di portibi on. Sude na niula ni Jesus i barita na uli do i dihajolmaon, ai na papatarhon holong ni roha ni Debata di hita jolma pardosa do Ibana di tongatonga ni hajolmaon, ima paluahon jolma sian gomgoman ni dosa. Alai anggo nuaeng nunga sian sude Buku Na Badia i, dienet na gabe jamita evangelium, ala sude do Buku Na Badia i hapataran ni Hata ni Debata.  Molo didok Hata ni Debata, ndang na ingkon sude isi ni Bibel i ayat demi ayat na langsung dihatahon Debata. Hata ni Debata boi do i dipasahat marhite panindangion ni na porsea taringot tu na binahen ni Debata, boi marrumang barita parngoluon ni angka na porsea manang angka na poso ni Debata, boi marhite lumbalumba ni Debata, boi marrumang pinsangpinsang ni Debata, manang angka na marrumang bagabaga manang janji ni Debata, dohot angka na asing. Alai adong do i tutu na langsung dihatahon Debata marhite angka naposona manang angka panurirang. 
    Asing ni Evangelium, adong do pe turpuk na asing di parmingguon na digoari Epistel. Epistel lapatanna Surat Tongosan, i ma angka surat tongosan ni angka apostel tu angka huria na parjolo i laho manogunogu angka halak Kristen na parjolo i manghangoluhon na diajarhon ni Jesus, dohot patoguhon haporseaon nasida di Debata Sitolusada. Dimulana holan angka na marrumang surat ni apostel na di Padan Na Imbaru i do na dipamasuk tu horong epistel, i ma mulai sian Ulaon ni Apostel sahat tu Pangungkapon. Alai anggo nuaeng nunga tong boi dienet sian sude Buku Na Badia i, hombar tu parsagina mangihuthon kalender parhuria on. Dijamitahon paragenda do dimulana i turpuk Epistel di parmingguon. Alai anggo nuaeng ndang pola be dijamitahon, sungkup ma dijahahon, jala na parpudion, gabe dijaha ma marsorinsorin (responsoria) rap dohot ruas ni huria i.  
Asing do pangalaho ni jamita sian lesing (pidato), ceramah, kuliah manang angka hata sipaingot. Molo lesing, ceramah, kuliah manang hata sipaingot, sai marojahan di pingkiran, ilmu manang parbinotoanna do halak pasahathon i. Alai anggo jamita na pasahathon hata ni Debata do marojahan di Buku Na Badia i. Jadi Debata do na manghatai marhite parjamita i. Ala ni i do ndang boi sembarangan halak na boi marjamita di parmingguan dohot partangiangan,  nang pe adong na mangarajumi naung timbo parbitotoanna taringot tu Hata ni Debata. Molo di HKBP, holan angka partohonan do na boi marjamita ima pandita, guru huria, bibelvrou, diakones, evangelis dohot sintua. Nasida ma naung dipasupasu ni Debata marhite tohonanna  (tahbisan ) laho manjamitahon hata ni Debata.  Memang dung torop nuaeng angka pandita di HKBP, gabe jotjotan angka pandita nama berengon na marjamita tarlumobi di parmingguon. Alai manang ise pe na marjamita i ingkon sadar do ibana, na pasahathon hata ni Debata do ibana tu angka ruas ni huria, ndang na naeng manghatahon hata ni jolma. Dipangke Debata do pamangan ni parjamita i dohot sude ngoluna laho manghatahon hata ni Debata. Na marlapatan do i, parjamita i pe ingkon dihangoluhon do jamita na jinamitahonna. Ingkon saurdot do jamitana dohot parngoluonna, asa unang targasip halak di jamitana. “Jamita na i do ngoluna, jala ngoluna i do jamitana”, ninna sahalak na hea mangajarhon parbinotoan taringot tu parjamitaon di Singkola Tinggi Theologia. I do umbahen ndang boi neang roha ni parjamita di jamita na jinamitahonna, ai ingkon partanggung-jawabhononna do i tu Debata nampuna hata i.
    Jadi ndang boi holan hamaloon pangasahonon ni parjamita laho marjamita. Ingkon tangkas do pahusorhusoronna turpuk hata ni Debata sijamitahononna, marhite pangaradeoon. Di pangaradeonna i, ndang boi holan na dibagasan roha dohot pingkiranna sihatahononna. Ingkon sungkunonna do marhite pangaradeon i Debata nampuna hata i, aha ma na ringkot sihatahononna marhite turpuk i. Di pangaradeon i ndang boi holan na manjaha buku manang angka tulisan na mardomu tu turpuk i ibana, alai ingkon jahaonna do nang situasi ni angka na naeng mambege jamita i. Jadi paradehon jamita ndang sae holan manjaha buku di meja, alai ingkon mamereng do tu lapangan, ima konteks parngoluon ni sijamitaanna. Dohot jempek dohonon, pangaradeon do sada kunci ni parjamitaon. Marhite pangradeon i do Tondi Porbadia manuturi ibana taringot tu sijamitahononna.
    Sude do jamita ingkon marojahan di Jesus Kristus, i ma ulaon, holong ni roha, sitaonon, silang, hamamate dohot hahaheon ni Jesus.  Sada hasadaon do i di ulaon-Na na paluahon jolma. Silang ima simbol ni sude sitaonon ni Jesus na marhapatean tu hamamate-Na. Alai dihamonangkon Ibana do sude sitaonon i, marhite haheheon-Na sian na mate. Jadi di jamita ingkon boi do dihilala angka na porsea di Jesus, na dohot do nasida rade marsitaonon ala ni hasintongan dohot ala ni na mangihuthon Jesus. Jadi ndang holan na managam angka na tabo, na tonggi, ngolu na sonang, hamoraon,  manang hasukseson di parngoluon na di portibion na hinirim sian na mangihuthon Jesus i. Isi ni jamita ingkon sai boi do mangarahon angka na umbegesa mangantusi ragam ni  angka haporsuhon dohot sitaonon siboluson ni angka na porsea di portibion, alai marhite angka jamita na bingena boi dihabengethon ala  nunga jumolo Jesus manghamonangkonsa.Jala molo boi pe dapotsa na tabo, na tonggi dohot keberhasilan di parngoluon on, ingkon boi ma auhononna, ndada ala ni hagogoon manang jinou ni tuana umbahen dapotsa i, alai ala ni pasupasu ni Tuhan i do, gabe sai taronjar ma rohana tongtong manghamauliatehon i tu Debata.  Sian dia pe jamita i, nang pe i sian Padan Na Robi, ingkon boi do mamboan na jinamitaanna sahat tu Jesus Kristus. Ala ni do di jamita, ndang secara hurufiah angka ayat i dipatorang, ingkon boi do bagas dihali konteks ni angkat ayat ni turpuk i, gabe boi ma diujungna tarida pardomuan ni turpuk  i tu ngolu ni Jesus Kristus. Di son do maolna na marjamita i. Ala ni i do porlu pangaredeon na tangkas.
Di tingki na parpudi on, nunga ragam cara ni angka parjamita laho manait roha ni angka na umbegesa. Adong ma deba masialusan dohot ruas na umbegesa. Cara on mungkin na nipengaruhan ni angka parjamita kharismatis ma, na jotjot angka na umbegesa mangalusi jamita ni parjamita dohot hata “amen”, molo songon na hona dihilala  jamita i tu rohana. Anggo na saleleng on ndang somal na songon i di na tumangihon jamita di parmingguan. Molo hona pe tu rohana jamita i, di bagasan rohana do i diauhon.   Nunga adong deba parjamita na mangajak ruas i marende, ia so i parjamita i sandiri marende.  Angka cara na songon porlu do ra dikaji, asa adong keseragaman ni parjamitaon di HKBP.
Torop do nang angka parjamita na mangalului angka carita na manarik songon illustrasi, asa ummura jamita i diantusi, manang asa boi mengkel angka halak na umbegesa. Memang torop do ruas ni huria i nuaeng on na manghalomohon parjamita na boi mambahen mengkel ruas ni huria i. Dianggap ma angka pandita na malo marjamita, molo boi mambahen ruas ni huria mengkelengkel di na mambege jamita i. Ala ni na adong  anggapan na songon i, torop ma angka pandita sai marusaha mambahen ruas i mengkel, asa las roha ni  ruas i marnida ibana. Alai adong do na mandok carita na boi mambahen ruas i mengkel, hira bungabunga ni jamita i sambing do i. Mungkin torop do halak na tartait rohana tu bungabunga i, jala ima na diingot sian jamita i. Alai songon pangalaho ni bungabunga na mura malos, songon i ma muse murana malos jala mago  isi ni jamita i  sian rohana. Ndang na mandok sala ma na boi mengkel di na mambege jamita, alai na hurang denggan  didok roha, ima molo gumodang jamita i dibumbui dohot humor, gabe holan na mengkel ma na umbegesa. Boi ma parjamita i dibereng hira pelawak sambing, manang hira “standing up komedi”. Jadi kecenderungan na songon on pe porlu do ra dijamothon, ai gabe boi ma ndang na naeng mambege hata ni Debata be halak di jamita i, alai naeng mambege angka lawak na mambahen mengkel nama.  (pdt msm panjaitan  mth)

Tidak ada komentar:

Posting Komentar